آشنایی با سو ره های قرآن پایه پنجم ابتدایی
آشنایی با سو ره های قرآن پایه پنجم ابتدایی
سورة البقرة
نام دومین سوره قرآن مى باشد، نام دیگراین سوره "فسطاط القرآن" است. این سوره در مدینه نازل شده و 286آیه دارد و طولانى ترین سوره قرآن مى باشد. و جزء سوره هاى سبع طوال مى باشد.موضوعاتى که در این سوره مطرح شده بسیار متنوّع است. برخى موضوعات سوره عبارتند از: توحید و معاد همراه با داستان حضرت ابراهیم و زنده شدن مرغ ها، اعجاز قرآن، مباحث مفصّل درباره یهود و منافقان، تاریخ پیامبران بزرگ به ویژه حضرت ابراهیم و موسى و مباحثى در مورد انسان و نیز احکام مختلف اسلامى از جمله نماز، روزه، جهاد در راه خدا، حج و تغییر قبله، ازدواج، احکام تجارت و دین، ربا و قصاص و تحریم قسمتى از گوشتهاى حرام و قمار و شراب و بخشى از احکام وصیّت. نام این سوره از آیه 67 آن گرفته شده است.
"در وصیّت ابوذر آمده است که از پیامبر سؤال کرد که بزرگترین آیه اى که خداوند بر شما نازل کرده کدام است؟فرمود:آیة الکرسى" و"از امام صادق روایت شده است که فرمود هر کس سوره بقره و آل عمران را بخواند روز قیامت این دو سوره بر او سایه افکنند، مانند دو قطعه ابر یا دو عبا."
سورة یس
از حروف مقطعه قرآن و نام سى و ششمین سوره قرآن مجید است. نام این سوره از آیه اوّل آن گرفته شده است. پاره اى از موضوعات این سوره عبارتند از: رسالت پیامبر اسلام، هدف نزول قرآن مجید، رسالت بعضى از پیامبران الهى، توحید و خداشناسى و معاد و حیات پس از مرگ، پایان جهان و بهشت و دوزخ.این سوره در مکّه نازل شده و 83 آیه دارد.
"در کتاب مکارم الاخلاق: روایت شده است که یس هم براى دنیا و هم براى آخرت و هم براى در امان بوده از هر آفت و بلیّه در جان و اهل و مال خوانده مى شود."
"امام صادق فرمود: سوره یس را به کودکان خود بیاموزید همانا که آن ریحانه قرآن است."
"رسول خدا فرمود: هر کس در هر شب سوره یس را با اخلاص بخواند آمرزیده مى شود." و فرمود: هیچ مرده اى خوانده نمى شود نزد او سوره یس مگر اینکه خداوند بر او آسان گیرد." "ونیز فرمود: هر کس سوره یس و صافات را در روز جمعه بخواند سپس از خدا چیزى بخواهد به او مى دهد."
سورة ق
یکى از حروف مقطعه قرآن و نام پنجاهمین سوره قرآن مى باشد. نان این سوره از آیه اوّل آن گرفته شده است. تقریباً تمام آیات این سوره بر محور معاد و حیات پس از مرگ دور مى زند و موضوعاتى چون ثبت و ضبط اعمال و اقوال و گفته هاى انسان، مرگ و انتقال از این جهان به جهان آخرت، حوادث مربوط به قیامت و تحقّق معاد را با استدلالهاى متقن مطرح و بیان مى فرماید. و نیز به سرنوشت اقوام طغیانگر گذشته از قبیل فرعون و عاد و ثمود و قوم شعیب و تبّع اشاره مى کند.این سوره در مکّه نازل شده و 45 آیه دارد.
"امام باقر فرمود: هر کس بخواندن سوره "ق" در نمازهاى واجب و مستحب خود مداومت کند خداوند روزى او را فراخ گرداند، و نامه عملش را به دست راستش بدهد و حساب او را آسان کشد."
سورة هود
هود نام پیامبرى است که بر قبیله عاد مبعوث گردیده است. هود نام یازدهمین سوره قرآن مجید است که در آن داستان قوم هود به صورت مشروح ذکر شده است.قوم هود در اثر عدم قبول دعوت هود و سر آمدن مهلت الهى، دچار عذاب الهى شدند و از بین رفتند. این سوره مکى است و 123 آیه دارد.
"امام باقر فرمود: هر کس سوره هود را در هر روز جمعه یکبار بخواند، خداوند بزرگ وى را در قیامت در زمره انبیاء برانگیزد، و در آن روز گناهى براى وى نشناسند که در دنیا مرتکب گشته باشد."
سورة الرّحمن
به معنى بسیار بخشنده و مهربان، از صفات خداوند است و نام پنجاه و پنجمین سوره قرآن مى باشد. نام این سوره از آیه اوّل آن گرفته شده است و بعضى از موضوعات آن عبارت است از: اشاره به پاره اى از نعمتهاى خداوند، چگونگى خلقت جن و انس، نشانه هاى عظمت خداوند در زمین و آسمان، نعمتهاى جهان آخرت براى مؤمنان، عذابهاى دردناک براى مشرکان و کافران است. این سوره در مدینه نازل شده است و 78 آیه دارد.
"امام صادق فرمود: هر کس سوره "الرحمن" را تلاوت کند و پس از قرائت هر "فبأى آلاء ربکما تکذبان" بگوید: "لابشىء من آلائک ربّ أکذّب"چنانچه در شب بخواند و در همان شب از دنیا برود شهید مرده باشد و اگر در روز بخواند و از دنیا برود شهید مرده باشد."
سورة الحج
یکى از عبادات بزرگ اسلام و نام بیست و دومین سوره قرآن مى باشد.نام این سوره از آیه 27 آن گرفته شده است.موضوعات سوره: معاد، حیات پس از مرگ، سرگذشت اقوام گذشته از جمله قوم حضرت ابراهیم و لوط، قوم شعیب و قوم موسى، حج و سابقه تاریخى آن از زمان حضرت ابراهیم، قربانى کردن در حج و طواف، نماز و زکات و امر به معروف و نهى از منکر و توکّل به خداوند مى باشد.این سوره در مدینه نازل شده و 78 آیه دارد.
"امام صادق فرمود: هر کس در هر سه روز یکبار سوره حجّ را تلاوت کند سال بر او نگذرد مگر اینکه زیارت خانه خدا نصیب او گردد و به سوى حجّ رهسپار شود، و چنانچه در این سفر از دنیا برود او را یکسره به بهشت برند.
راوى گوید: عرض کردم اگر این مردم از مخالفان و ناصبى باشد با او چه خواهند کرد؟ امام فرمود در عذابش تخفیف خواهند داد."
سورة الأنعام
به معنى چهارپایان مى باشد و نام ششمین سوره قرآن است.نام این سوره از آیه 136 آن گرفته شده است و در این سوره به چهارپایان و احکام مربوط به آنها از نظر حلال و حرام بودن گوشت اشاره گردیده است بعضى موضوعات دیگرى که در این سوره بیان شده عبارتند از: مبارزه با شرک و بت پرستى، دعوت به اصول سه گانه توحید و نبوّت و معاد، و بیان کردار و اعمال و بدعتهاى مشرکان و مبارزه با آن.این سوره در مکّه نازل شده و 165 آیه دارد.
از ابى بصیر نقل شده که گفت: شنیدم از اباعبداللّه که مى فرمود: سوره انعام یکدفعه نازل گشت و هفتاد هزار ملک آنرا همراهى مى کرد هنگامیکه بر رسول خدا نازل گشت پس آن را بزرگ داشتند و ارج نهادند چراکه اسم خداوند تبارک و تعالى در هفتاد موضع آن آمده است و اگر مردم مى دانستند که خواندن آن چه فضلى دارد آنرا ترک نمى کردند.
سورة الشعراء
به معنى شاعران و کسانى که شعر مى سرایند و نام بیست وششمین سوره قرآن مجید مى باشد. نام این سوره از آیه 224 آن گرفته شده است که درباره شاعران آیاتى را بیان مى نماید. موضوعات دیگر سوره داستان هفت تن از پیامبران الهى یعنى ابراهیم، هود، صالح، لوط، شعیب و حضرت موسى مى باشد. این سوره در مکّه نازل شده و 227 آیه دارد.
"امام صادق فرمود: هر کس این سه "طس"((1))را در شبهاى جمعه قراءت کند از اولیاء و دوستان خداوند باشد و هرگز رنج و سختى در دنیا بدو نرسد و از بهشت آنقدر باو بدهند که خشنود گردد بلکه بالاتر از رضا و خشنودى او و خداوند صد حوریه از حوران بهشتى به همسرى به وى دهد."
(1) یعنى سوره شعراء و سوره نمل و سوره قصص.
سورة آل عمران
نام سوّمین سوره قرآن مجید است. عمران نام پدر حضرت مریم، مادر عیسى است و نام این سوره از آیه 33 آن گرفته شده است. پاره اى از موضوعات مطرح شده در این سوره عبارتند از: ایمان و اسلام، استقامت در راه گسترش اسلام، مبارزه منطقى با یهود و نصارى و مشرکان، نفى عقاید باطل وپاره اى مباحث و درسهاى تربیتى. این سوره در مدینه نازل شده و دویست آیه دارد.
از على بن ابیطالب نقل شده است که فرمود: هر گاه کسى از شما خواسته اى دارد پس در روز پنجشنبه دنبال آن برود، چرا که رسول خدا فرمود: خداوندا! بر امّت من در اینکه صبح روز پنجشنبه دنبال کارى رود برکت فرست، و هر گاه خواست از خانه خارج شود، بخواند آخر سوره آل عمران و إنّا انزلناه فى لیلة القدر و امّ الکتاب را چراکه در آنها برآورده شدن حوائج دنیا و آخرت است.
سورة الإسراء
به معنى سیر دادن در شب مى باشد.(منظور معراج حضرت محمد از مسجد الحرام به مسجد الأقصى و بعد از آن است) و نام هفدهمین سوره قرآن مجید مى باشد.نام این سوره از آیه اوّل آن گرفته شده است. بعضى از موضوعاتى که در این سوره مطرح شده است عبارتند از: دلائل نبوّت، داستان معراج، تاریخ بنى اسرائیل، و وجود حسب و کتاب در زندگى این جهان، حق شناسى به ویژه در مورد پدر و مادر، تحریم اسراف و تبذیر کردن، موضوع بخل، فرزندکشى در دوران جاهلیّت، نهى از خوردن مال یتیم، نهى از کم فروشى و تکبّر، تأثیر قرآن در درمان هرگونه بیمارى اخلاقى و اجتماعى، بیان اعجاز قرآن. این سوره در مکّه نازل شده و صد و یازده آیه دارد.نام دیگراین سوره بنى اسرائیل است.
امام صادق فرمود: هر کس سوره بنى اسرائیل را در هر شب جمعه تلاوت کند نمیرد تا زمان قائم آل محمّد صلوات اللّه علیه و علیهم را درک نماید و از یاران او باشد.
