علوم (خاک)

مواد تشکیل دهنده خاک‌ها

موادی که خاک‌ها را تشکیل می‌دهند به چهار قسمت تقسیم می‌شوند: •مواد سخت: مواد سخت را ترکیبات معدنی

 تشکیل می‌دهند ولی ممکن است دارای مقداری مواد آلی نیز باشند. البته این ترکیبات معدنی از تخریب سنگ‌های 

اولیه یا سنگ مادر حاصل شده‌اند که گاهی اوقات همراه با مواد تازه کلوئیدی و نمک‌ها می‌باشند.

•موجودات زنده در خاک‌ها : تغییراتی که در خاک‌ها انجام می‌پذیرد بوسیله موجودات زنده در خاک انجام می‌گیرد. قبل از همه

ریشه گیاهان، باکتری‌ها، قارچها، کرم‌ها و بالاخره حلزون‌ها در این تغییرات شرکت دارند.

•آب موجود در خاک‌ها : آبی که در خاک وجود دارد حمل مواد حل‌شده را به عهده دارد که البته این مواد حمل شده برای رشد 

و نمو گیاهان به مصرف می‌رسد. آب موجود در خاک‌ها از باران و آبهای نفوذی، آب جذب شده و بالاخره آبهای زیرزمینی تشکیل 

شده که در مواقع خشکی از محل خود خارج شده و بمصرف می‌رسد.

•هوای موجود در خاک : هوا همراه با آب در خرده های خاک‌ها وجود دارد که البته این هوا از ضروریات رشد و نمو گیاهان 

و ادامه حیات حیوانات می‌باشد. مقدار اکسیژنی که در این هوا وجود دارد از دی اکسید کربن کمتر است و این بدان علت است که 

ریشه گیاهان برای رشد و نمو اکسیژن مصرف کرده و دی اکسید کربن پس می‌دهند.

خاک رسی : ذرات رس (Clay) دارای قطری کوچکتر از ۰٫۰۰۲ میلی‌متر می‌باشند و در حدود ۵۰٪ خاک را تشکیل می‌دهند. 

خاک‌های رسی چون دارای دانه‌های بسیار ریزی هستند به خاک سرد معروفند و در مقابل رشد گیاهان مقاومت نشان داده و رشد 

آنها را محدود می‌کنند.

خاک به چند صورت تشکیل می شود؟

     الف) سنگ در روز زیر آفتاب گرم و در شب سرد می شود وقتی این کار سالها تکرار شود

سنگ کم کم ترک بر می دارد و خرد می شودو خاک ایجاد می شود

   ب) آبی که در زمستان در لایه های ترک های سنگ یخ می بندد و باعث می شود که آن ها زودتر خرد شوند.

     ج) ریشه گیاهان باعث خرد شدن سنگ ها و بوجود آمدن خاک می شود.        

2- دانستن این که زمان لازم برای تشکیل یک لایه خاک به قطر یک سانتی متر 200 سال لازم است چه اهمیتی برای ما دارد ؟

   باید به ضرورت مراقبت از خاک و استفاده های صحیح از آن توجه کنیم.

3- خاک در بیابان بیشتر تشکیل می شود یا در جاهای پر باران و مرطوب؟ دلیل بیاورید.

    با توجه به شرایط تشکیل خاک که  در جاهای مرطوب و پر باران سنگ ها زودتر به خاک تشکیل می شوند اما 

در بیابان این شرایط کمتر به وجود می آید به همین علت آثار با ستانی در نواحی خشک سالم تر مانده است. 

4- چه نوع خاکی برای  کشاورزی مناسب تر است؟

  خاکی که حاوی مقدار مساوی ماسه ، رس و گیاخاک باشد برای کشاورزی مناسب است زیرا سرعت نفوذ آب و 

حجم ذخیره آب در این خاک بیشتر است.

5- در چه نوع خاک هایی آب بیشتر نفوذ می کند؟

     خاک هایی که ذرات آنها درشت تر و فاصله بین  ذرات شان بیشتر است، آب را بیشتر عبور می دهند.

6- نتیجه آزمایش  « یورستن » چه بود؟

        او نتیجه گیری کرد که گیاهان موادی را از خاک می گیرند. 

7- چرا خاک مزرعه بهتر از خاک کنار جاده و بیابان است؟

   برای این که مقداری از باقی مانده بدن گیاهان و جانوران مرده و پوسیده به آن اضافه شده است.

8- گیاخاک چیست؟

  به قسمت بالای خاک که حاوی  باقی مانده بدن گیاهان و جانوران است و به رنگ تیره می باشند گیا خاک

 می گویند.

9- گیا خاک در کدام قسمت خاک قرار می گیرد؟

          در بالای خاک.

10- در کشاورزی خاک رو مهم است یا خاک زیر؟ چرا؟

    خاک رو .  چون دارای گیاخاک و املاح موجوددر خاک  است.

11-  چه عواملی باعث فرسایش خاک می شود ؟

  آب های جاری مثل رودها، سیلاب ها ، که سبب کندن و بردن خاک و در نتیجه فر سایش خاک می شود.

12- چه عواملی باعث می شود که بر خی زمین های کشاورزی ضعیف شده و دیگر حاصل خیز نبا شد؟

 عواملی مانند نابود شدن پوشش گیاهی توسط انسان یا جانوران ، کندن و بر داشتن خاک به وسیله انسان ، شیب

زمین و آب ها ی جاری مثل رودها و سیلاب ها که باعث فرسایش خاک می شود و در نتیجه باعث کاهش تولید 

محصول کشاورزی.

13-چرا ماموران دولت از چریدن دامها در بعضی از زمین های جلو گیری می کند؟

    چون چریدن پی در پی و بی رویه دام ها ، پوشش گیاهی را از بین می برد به همین جهت برخی از مراتع را 

برای چند سال محافظت می کنند تا گیاهان رشد کند.

14- زمین های کشاورزی پس از مدتی مواد غذایی خود را از دست می دهند برای بر گرداندن این مواد به خاک 

چه باید کرد؟

 اقداماتی مانند کشت تناوبی، عوض کردن نوع کشت ، دادن کودهای دامی و کشاورزی به زمین

15- چرا پوشش گیاهی برای جلو گیری از فرسایش خاک مهم است؟

 چون ریشه گیاهان باعث می شود ذره های خاک به هم بچسبندو از جابجا شدن آن جلو گیری کند.

16- « یورستن » گه بود و در رابطه با خاک و رشد گیاهان چه کرد؟

 دانشمند یونانی بود که می خواست بداند گیاهان برای رشد کردن چه چیزی را از خاک می گیرند. به همین جهت 

مقداری برگ خشکیده را جمع کرد و آنها را سوزاند و خاکستر باقی مانده را با مقداری آب خالص مخلوط کرد و 

از صافی گذراند وآبی را که از صافی گذشته بود و چشید  متوجه شد که مزه آن 

تغییر کرده است پس نتیجه گرفت که گیا هان موادی را از خاک می گیرند.